Świadomość zagrożeń i znajomość zachowań zwierząt, zaspokajanie ich potrzeb bytowych, przyjazne nastawienie obsługującego, powtarzalność czynności podczas codziennej obsługi ograniczają ryzyko niebezpiecznych zdarzeń, które kończą się dotkliwymi urazami, stresem i stratą czasu.
Odpowiednie traktowanie zwierząt inwentarskich jest uregulowane prawnie. Powinno również być podyktowane względami etycznymi i praktycznymi. Zwierzęta poddane w mniejszym stopniu czynnikom stresogennym są zdrowsze i bardziej wydajne, a ich obsługa łatwiejsza i bezpieczniejsza.
Krowy to z natury zwierzęta spokojne, jednak z uwagi na ich duża masę, mogą stanowić poważne zagrożenie dla osób zajmujących się ich obsługą. Podczas pracy przy krowach – zadawania paszy, usuwania obornika, udoju, przeprowadzania na pastwisko oraz segregacji sztuk chorych, dochodzi do wielu wypadków. Najczęściej są to kopnięcia, przygniecenia i uderzenia będące efektem niebezpiecznych dla człowieka reakcji zwierząt na stres, ból, okres rui, wzmożony instynkt macierzyński po porodzie, występowanie owadów w oborze.
Unoszenie lub tulenie uszu, grzebanie kończynami w podłożu, stroszenie sierści na grzbiecie, szczerzenie zębów, czy parskanie sygnalizują zagrożenie ze strony zwierzęcia.
Większość wypadków odnotowana jest w oborach, w których występuje konieczność wchodzenia między zwierzęta. Podczas obsługi krowa może się przemieścić i przydusić człowieka do ściany lub do drugiego zwierzęcia, może również bronić się kopiąc tylnymi kończynami do przodu i na boki. Mniej narażeni są rolnicy stosujący nowoczesne systemy chowu krów, które w znacznym stopniu ograniczają bezpośredni kontakt ze zwierzętami. Rozwiązania techniczne, m.in. szerokie korytarze paszowe i wygrodzone stanowiska, umożliwiają mechaniczne wykonywanie wielu czynności i ograniczają ciężkie prace ręczne.
Aby ograniczyć ryzyko wypadku podczas udoju, przed przystąpieniem do pracy, należy uważnie obserwować krowy, a z ich zachowania odczytać możliwe zagrożenie. Udój należy wykonywać w zacisznym miejscu, pozbawionym owadów.
Podczas obsługi młodych osobników, jak również w czasie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i weterynaryjnych, zalecana jest pomoc innych osób, a także stosowanie poskromów.
Szczególną ostrożność należy zachować przy obsłudze buhajów. Aby bezpiecznie je obsługiwać, należy wpiąć im kółko nosowe służące do przeprowadzenia za pomocą specjalnego drążka o długości m.in. 1,4 m zastosować mocny kantar oraz wydzielić stanowisko w osobnym pomieszczeniu.
Informacje pochodzą z broszury: ”Bezpieczna obsługa zwierząt gospodarskich” oraz „Dobre praktyki BHP w chowie bydła”.
Więcej informacji na stronie www.krus.gov.pl
Sybilla Gancarek
specjalista ZPRO OR KRUS we Wrocławiu